Ngân hàng trung ương toàn cầu xả bớt đô la Mỹ và nhân dân tệ, tăng cường dự trữ ‘đồng tiền không quốc tịch’
Kim loại quý được ví như "đồng tiền không quốc tịch" đang tỏa sáng trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và bất ổn kinh tế ngày càng gia tăng.
Các ngân hàng trung ương đang đa dạng hóa dự trữ ngoại hối bằng cách chuyển hướng từ đồng đô la Mỹ và nhân dân tệ sang vàng trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng và kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn.
Tỷ trọng đồng đô la Mỹ trong dự trữ ngoại hối toàn cầu đã giảm đáng kể, hiện đang ở mức thấp lịch sử. Điều này cũng xảy ra với đồng tiền của Trung Quốc.
Xung đột Nga-Ukraine khiến Mỹ áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga và loại Moscow khỏi hệ thống tài chính toàn cầu dựa trên đồng đô la. Điều này khiến các nền kinh tế mới nổi tích lũy vàng – loại tài sản không gắn với bất kỳ quốc gia cụ thể nào.
Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tính đến tháng 3/2024, tổng dự trữ ngoại quốc tế ở mức 12,35 nghìn tỷ USD, trong đó đồng đô la chiếm 58,9% – tăng 0,4 điểm phần trăm so với mức thấp kỷ lục vào cuối năm 2023 nhưng vẫn dao động quanh mức thấp lịch sử. Vào đầu những năm 2020, tỷ trọng đồng đô la đạt 70%.
Tỷ trọng đồng nhân dân tệ cũng đang giảm. Vào cuối tháng 3, đồng tiền Trung Quốc chiếm 2,2% dự trữ ngoại hối toàn cầu, giảm 0,7% điểm phần trăm so với mức đỉnh tháng 3/2022.
Mặc dù đồng nhân dân tệ mất giá khoảng 3% so với đồng đô la vào năm 2023, IMF lưu ý rằng ngay cả sau khi điều chỉnh theo biến động tỷ giá hối đoái, tỷ trọng của đồng tiền Trung Quốc vẫn giảm kể từ năm 2022.
Theo nhà kinh tế thị trường Daisuke Karakama của Ngân hàng Mizuho, các lệnh trừng phạt và bất ổn toàn cầu đã khiến các quốc gia trên toàn thế giới đa dạng hóa dự trữ ngoại hối, giảm tỷ trọng đồng đô la và nhân dân tệ.
Một báo cáo của Goldman Sachs vào tháng 4 chỉ ra rằng Ukraine, Na Uy, Brazil và 7 quốc gia khác đã giảm tỷ trọng đồng nhân dân tệ trong dự trự ngoại hối từ quý 1/2022 đến quý 4/2023. Đáng chú ý, Thụy Sĩ và Israel giảm nhiều nhất.
Khi các quốc gia tiếp tục đa dạng hóa nguồn dự trữ của mình, hoạt động mua vàng đã tăng lên.
Lượng mua vàng ròng trên toàn cầu từ năm 2010 đến 2023 (đơn vị: tấn). Nguồn: Hội đồng Vàng Thế giới.
Các ngân hàng trung ương thế giới mua ròng khoảng 1.030 tấn vàng vào năm 2023, gần đạt mức kỷ lục 1.082 tấn vào năm 2022 và là năm thứ 2 liên tiếp lượng mua ròng vượt mức 1.000 tấn. Theo thống kê của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), trong quý 2/2024, lượng mua ròng khoảng 183 tấn, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước.
Ngân hàng trung ương Trung Quốc hồi tháng 7 báo cáo dự trữ vàng của nước này ở mức xấp xỉ 2.264 vào cuối tháng 6 và duy trì mức này trong 2 tháng liên tiếp do giá vàng quốc tế cao. Trung Quốc tăng trữ vàng trong 18 tháng liên tiếp, bắt đầu từ tháng 11/2022.
Trong khi đó, ngân hàng trung ương Brazil đã cho biết tỷ lệ dự trữ vàng của nước nà ở mức 2,6% vào cuối năm 2023, tăng 0,08 điểm phần trăm so với năm trước. Trong khi đó, tỷ trọng của đồng nhân dân tệ giảm 0,57 điểm phần trăm xuống 4,8%, xếp sau đồng đô la và euro.
Dự trữ vàng của Ấn Độ cũng đang tăng lên. Đến cuối tháng 7, dự trữ vàng của quốc gia Nam Á đạt 57,6 tỷ USD, tăng 30% so với một năm trước đó. Singapore, Philippines và các quốc gia khác cũng đang tăng cường dự trữ vàng.
Khi cuộc xung đột Nga-Ukraine và tình trạng hỗn loạn ở Trung Đông chưa có dấu hiệu kết thúc, một rủi ro địa chính trị khác có thể xảy ra, đó là ông Donald Trump. Nếu cựu tổng thống tái đắc cử vào tháng 11, cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung có thể sẽ căng thẳng hơn. Trong số các nền kinh tế mới nổi, những lo ngại về việc nắm giữ đồng đô la có thể gia tăng hơn nữa khi những công nghệ tài chính số giúp việc tiếp cận đồng tiền Mỹ trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Theo Nikkei
Y Vân
