Chương trình canh tác lúa thông minh vụ Đông Xuân 2021-2022 đạt hiệu quả cao

"Chương trình Canh tác lúa thông minh vụ Đông Xuân 2021-2022" đã được triển khai thực hiện từ tháng 10/2021 với quy mô 24 mô hình tại 13 tỉnh thành vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Chương trình thực hiện theo thoả thuận hợp tác giữa Trung tâm khuyến nông quốc gia và Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền (Phân bón Bình Điền) về việc phát triển chương trình canh tác lúa thông minh vùng ĐBSCL đã được ký kết vào ngày 6/11/2020.

Niên vụ vừa qua chương trình tổ chức với 24 điểm mô hình, số lượng mô hình được chọn không phân bổ đều ở các tỉnh mà dựa thực tế yêu cầu mở rộng về quy mô, đảm bảo độ phủ của chương trình đến các vùng sinh thái khác nhau trong canh tác lúa tại vùng ĐBSCL.

Với số lượng các mô hình đã thực hiện từ các vụ trước cộng với 24 điểm mô hình trong vụ Đông Xuân 2020-2021 cơ bản đã có được dữ liệu khá đầy đủ và chi tiết để có được các khuyến cáo cần thiết trong việc sử dụng phân bón và đánh giá tính hiệu quả của chương trình đối với việc nâng cao hiệu quả sản xuất và thích ứng với biến đổi khí hậu trong canh tác lúa tại vùng ĐBSCL.

Trong tình hình giá vật tư nông nghiệp tăng cao, giá lúa giảm và thời tiết, dịch bệnh trong vụ Đông Xuân vừa qua diễn biến bất lợi cho canh tác lúa thì 24 mô hình đều đạt được hiệu quả rất tốt.

Bà con nông dân trong mô hình đã mạnh dạn ứng dụng nhiều giải pháp canh tác trong quy trình canh tác lúa thông minh vào đồng ruộng, trong đó áp dụng các phương pháp gieo sạ bằng cơ giới như sạ cụm, cấy, sạ hàng giúp tiết giảm lượng giống bình quân xuống còn 75,7kg/ha, thấp hơn so với đối chứng 112 kg/ha và so với sản xuất đại trà hiện nay khoảng 150kg/ha.

Để giảm giống hiệu quả bà con nông dân đã rất chú trọng khâu làm đất, tập trung làm đất kỹ, có biện pháp xử lý các độc chất trong đất như phèn, mặn, ngộ độc hữu cơ cũng như áp dụng các biện pháp quản lý nước tưới và IPM; Từ đó, giúp giảm chi phí canh tác góp phần tăng lợi nhuận, cũng như giảm số lần phun thuốc để bảo vệ môi trường và tạo ra sản phẩm lúa gạo an toàn hơn.

Trong các nông hộ thực hiện mô hình nổi bật lên nhiều mô hình đã tiết giảm chi phí đáng kể so với đối chứng, tiêu biểu có 10 ruộng mô hình đã giảm chi phí đầu tư trên 3 triệu/ha, cá biệt có ruộng mô hình giảm gần 8 triệu/ha.

Hiện chương trình đã xây dựng một quy trình canh tác lúa thông minh chung cho toàn vùng. Ngoài ra, từng tỉnh có đề xuất quy trình canh tác riêng dựa trên nền quy trình chung hiệu chỉnh lại cho phù hợp với thực tế tại địa phương; Trong đó sử dụng bộ sản phẩm phân bón Đầu Trâu của Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền, gồm: Đầu Trâu Mặn Phèn (bón lót), Đầu Trâu TEA1 (thúc 1 và 2), Đầu Trâu TEA2 (thúc đón đòng).

Theo báo cáo, bón phân Đầu Trâu như quy trình khuyến cáo rất có hiệu quả so với đối chứng, phần lớn các mô hình đều cho năng suất cao hơn đối chứng. Bón phân lót bằng Đầu Trâu Mặn Phèn để cải tạo đất, tạo môi trường đất khỏe và cung cấp dinh dưỡng sớm kết hợp sạ thưa tỏ ra rất hiệu quả trong điều kiện canh tác tại các mô hình trong vụ Đông Xuân 2021-2022.

Năng suất tối ưu bình quân tại 24 mô hình tăng 870 kg/ha so với đối chứng từ đó giúp lợi nhuận cũng tăng thêm trên 5,2 triệu/ha.

Tại chương trình, đại diện Công ty Phân bón Bình Điền cho biết, chương trình hợp tác ngoài việc cung ứng miễn phí phân bón cho các mô hình, trong vụ Đông Xuân 2021-2022, công ty đã tiếp tục đầu tư thêm 1 trạm giám sát sâu rầy và 4 trạm quan trắc nước mặn, biên soạn và xuất bản 3.000 quyển sổ tay canh tác lúa thông minh, tặng bút đo độ mặn và giấy quỳ đo pH nước cho cán bộ kỹ thuật và bà con nông dân ở tất cả các mô hình.

Tính đến hết vụ Đông Xuân vừa qua, Công ty Phân bón Bình Điền đã đầu tư lắp đặt 22 trạm quan trắc nước mặn và 1 trạm giám sát sâu rầy cho khu vực ĐBSCL. Đây sẽ là hệ thống cơ sở dữ liệu tức thì giúp bà con nông dân có các thông tin kịp thời về tình hình sâu bệnh, hạn mặn để từ đó có quyết định trong việc canh tác, hướng đến việc canh tác nông nghiệp một cách thông minh.

Qua thực hiện các mô hình không chỉ giúp cập nhật thêm kiến thức nông học, kỹ năng cho nông dân trong các mô hình mà còn tác động lớn đến các nông hộ lân cận. Một số nơi bà con chủ động áp dụng kỹ thuật bón phân trong mô hình ngay trong vụ Đông Xuân vừa qua khi thấy cây lúa trong các mô hình sinh trưởng tốt.

Chương trình cũng nhận được sự đồng thuận rất lớn từ các cơ quan ban ngành, chính quyền tại các địa phương. Tất cả các buổi hội thảo tổng kết đều ghi nhận được ý kiến của địa phương, nông dân trong và ngoài mô hình rằng đây là mô hình hiệu quả cần tiếp tục thực hiện và nhân rộng trong sản xuất lúa tại ĐBSCL.

Đại diện Công ty Phân bón Bình Điền chia sẻ thêm, Công ty sẽ tiếp tục triển khai thực hiện chương trình trong vụ lúa Hè Thu 2022 tại vùng ĐBSCL để có thêm cơ sở khuyến cáo, đồng thời cũng là cách để khẳng định hiệu quả chương trình trong điều kiện vụ Hè Thu tình hình thời tiết có nhiều biến khó khăn hơn.

Tại chương trình, đại diện Trung tâm khuyến nông Quốc gia, Công ty Phân bón Bình Điền, Ban cố vấn chương trình thống nhất các nội dung sẽ thực hiện trong vụ Hè Thu 2022 tới như: Tiếp tục triển khai thực hiện mô hình với diện tích tương tự trong vụ Hè Thu 2022, duy trì thực hiện mô hình tại 24 điểm đã thực hiện trong vụ Hè Thu và bổ sung thực hiện 2 mô hình tại U Minh Thượng - Kiên Giang và Thạnh Hoá - Long An (đất xám).

Công ty Phân bón Bình Điền phối hợp với công ty truyền thông tiếp tục thực hiện các video hướng dẫn kỹ thuật canh tác lúa để cung cấp giải pháp canh tác một cách dễ hiểu, trực quan cho bà con nông dân và lực lượng cán bộ kỹ thuật. Công ty Phân bón Bình Điền cung ứng miễn phí tất cả phân bón cho các mô hình thực hiện trong vụ Hè Thu 2022.

Tổ chức tập huấn trực tuyến đầu vụ để hướng dẫn các giải pháp canh tác cần lưu ý trong vụ Hè Thu, chương trình tập huấn được lồng ghép với hội thảo tổng kết vụ Đông Xuân 2021-2022 và triển khai vụ Hè Thu 2022.

Ban cố vấn cùng với cán bộ kỹ thuật sẽ thường xuyên thăm đồng trong vụ Hè Thu, điều chỉnh và bổ sung một số chỉ tiêu thu thập để đánh giá hiệu quả mô hình được tốt hơn. Tiếp tục triển khai thực hiện điều tra nông hộ, phân tích mẫu đất tại các ruộng thực hiện mô hình; Tập trung các giải pháp quản lý dịch hại tổng hợp, giảm số lần và chi phí phun thuốc bảo vệ thực vật không cần thiết; Thực hiện phân tích mẫu lúa cuối vụ để đánh giá mức độ an toàn của lúa canh tác trong các mô hình. Thực hiện hội thi ảnh canh tác lúa thông minh để cán bộ kỹ thuật, nông dân trong mô hình cùng tham gia.

Thực hiện hội thảo tổng chương trình vụ Hè Thu, 2 năm thực hiện và hội thi nông dân canh tác lúa thông minh vùng ĐBSCL. Dự kiến chương trình sẽ lồng ghép sự kiện Agritechnica được tổ chức vào cuối tháng 8/2022.