Khai thác tiềm năng kinh tế số trong quảng bá sản phẩm OCOP

Mỗi xã một KOLs, khi thanh niên trở thành đại sứ số

Ngày 10/11, tại Sơn La, một phiên chợ đặc biệt diễn ra: “Chợ phiên OCOP gắn với Ngày hội KOLs quảng bá nông sản vùng miền”, do Ban Công tác Đoàn (thuộc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam), Tỉnh đoàn Sơn La và TikTok Shop phối hợp tổ chức. Điểm khác biệt của sự kiện không chỉ ở những gian hàng OCOP mà còn ở “đội ngũ quảng bá” - những nhà sáng tạo nội dung trẻ, năng động như @tuanhuyenvlog, @ongphongphe, @anhdoaiofficial, @kien.mocchau, @haphuong.mocchau. Họ cùng khám phá, ghi hình và lan tỏa câu chuyện về các cơ sở sản xuất tiêu biểu như Công ty TNHH Trà Thu Đan, HTX Cà phê Bích Thao, điểm du lịch OCOP 4 sao Sơn La Pha Đin Top.

Chỉ sau 12 giờ đăng tải, các video mang hashtag #DacSanSonLa đã thu hút hơn 10 triệu lượt xem, một con số ấn tượng cho thấy sức mạnh của “kinh tế sáng tạo số” trong quảng bá nông sản địa phương. Phiên livestream Chợ phiên OCOP Sơn La trên TikTok cũng đạt hơn 3 triệu lượt tiếp cận, gần 500.000 người xem trực tiếp và 300 đơn hàng được bán ra trong một ngày.

Đằng sau những con số là sự thay đổi trong cách tiếp cận thị trường: Thay vì chỉ dựa vào hội chợ truyền thống, nông sản vùng miền nay có thể “chạm” đến người tiêu dùng khắp cả nước chỉ bằng một cú click.

Trong khuôn khổ chương trình, Hội nghị tập huấn kỹ năng bán sản phẩm OCOP qua phương tiện số đã được tổ chức nhằm trang bị kỹ năng công nghệ cho thanh niên nông thôn. Nhà sáng tạo Hoàng Tuấn Phong (TikTok Ông Phong Phê) đã chia sẻ cách định vị thương hiệu cá nhân, còn anh Lương Văn Tuấn (TikTok ongbocute) hướng dẫn kỹ năng livestream bán hàng, những kinh nghiệm thực tiễn được rút ra từ chính thành công tại Sơn La. Buổi chiều cùng ngày, Diễn đàn “Khai thác tiềm năng kinh tế số trong xúc tiến quảng bá sản phẩm OCOP” đặt ra một khái niệm mới: “Mỗi xã một KOLs”.

Mô hình này hướng tới việc hình thành cộng đồng “đại sứ số”, những thanh niên địa phương có khả năng sáng tạo nội dung, kể chuyện về văn hóa, sản vật bản địa trên nền tảng số. Và khi công nghệ chạm đến văn hóa, giá trị không chỉ được lưu giữ mà còn được làm mới để tồn tại trong tương lai. Khi thanh niên trở thành người kể chuyện, mỗi sản phẩm OCOP không chỉ là hàng hóa, mà là biểu tượng văn hóa lan tỏa.

Từ chuyển đổi nhận thức đến hệ sinh thái xúc tiến thương mại số

Về công nghệ số, tại Tọa đàm “Kinh tế-xã hội Việt Nam 2021-2025: Chống chịu và bứt phá” diễn ra ngày 12/11, GS.TS. Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu - Singapore, nhận định, Việt Nam hiện thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ tiếp cận internet băng rộng cao hàng đầu thế giới. Ngay cả ở những vùng xa như Đắk Lắk hay Lai Châu, người dân đã có thể bán hàng trực tuyến, xuất khẩu qua mạng xã hội. Điều đó mở ra cơ hội bình đẳng mới, bất cứ ai, ở bất cứ đâu, đều có thể trở thành “người kinh doanh toàn cầu”.

Tuy nhiên, chuyển đổi số trong nông nghiệp và sản phẩm OCOP vẫn còn nhiều rào cản. Số lượng doanh nghiệp nông nghiệp tại Việt Nam ứng dụng công nghệ số vẫn còn khiêm tốn. Nguyên nhân chủ yếu đến từ thiếu nhân lực chất lượng cao, hạn chế về vốn, hạ tầng công nghệ yếu và thiếu nền tảng xúc tiến thương mại hiện đại.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Nguyễn Minh Tiến - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Agritrade), chuyển đổi số không chỉ giúp nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh, mà còn giúp các chủ thể OCOP mở rộng thị trường. “Việc xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại số nơi kết nối dữ liệu thị trường, vùng trồng, chuỗi cung ứng, truy xuất nguồn gốc, logistics thông minh và giao dịch điện tử sẽ là giải pháp chiến lược để thúc đẩy quá trình này”, ông Tiến nói.

Một hệ sinh thái như vậy sẽ giúp doanh nghiệp, hợp tác xã và người sản xuất không chỉ bán hàng mà còn hiểu thị trường, tối ưu hóa sản xuất theo nhu cầu và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đây là cách thu hẹp khoảng cách giữa chủ trương và thực tiễn, giữa chính sách và năng lực triển khai.

Trong quá trình xây dựng hệ sinh thái số, ông Nguyễn Minh Tiến cho rằng, nguồn nhân lực chính là yếu tố quyết định. Theo đó, cần đào tạo cán bộ, chuyên gia xúc tiến thương mại nông nghiệp am hiểu công nghệ, dữ liệu, tiếp thị số và thương mại điện tử. Bên cạnh đó, tổ chức các khóa tập huấn cho hợp tác xã, doanh nghiệp, hộ sản xuất; hướng dẫn kỹ năng sử dụng nền tảng số, livestream bán hàng, truy xuất nguồn gốc.

Đồng thời, triển khai các mô hình thí điểm chuyển đổi số tại địa phương, nhân rộng điển hình thành công. Bồi dưỡng lực lượng thanh niên, cán bộ khuyến nông, nhà sáng tạo nội dung, những “đại sứ số” sát dân, hiểu văn hóa vùng miền. Chính sự tham gia của lực lượng trẻ, kết hợp cùng doanh nghiệp công nghệ, sẽ giúp chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ là khẩu hiệu, mà trở thành động lực thực chất của phát triển bền vững.

"Ý tưởng “Mỗi xã một KOLs” nếu được nhân rộng có thể tạo nên mạng lưới quảng bá mạnh mẽ, giúp sản phẩm địa phương bước ra khỏi phạm vi tỉnh, vươn tới thị trường trong nước và quốc tế", ông Tiến nhận định.

Lấy công nghệ làm công cụ, con người làm trung tâm và văn hóa bản địa làm giá trị cốt lõi, Việt Nam đang từng bước kiến tạo nền kinh tế số nông thôn sáng tạo, bao trùm và bền vững. Khi mỗi xã có một KOLs, mỗi sản phẩm có một “câu chuyện số”, chương trình OCOP không chỉ quảng bá nông sản, mà còn khẳng định bản sắc Việt trên bản đồ kinh tế số toàn cầu.