Thế giới đối mặt với nguy cơ 4.000 sông băng biến mất mỗi năm
Thế giới đang tiến sát tới cái gọi là “đỉnh điểm tuyệt chủng của các sông băng”, khi số lượng sông băng biến mất hằng năm được dự báo có thể lên tới 4.000.
Năm 2019, hàng trăm người ở Thụy Sĩ đã tổ chức lễ tiễn biệt sông băng Pizol 700 năm tuổi trong không khí trang nghiêm, như một tang lễ thực sự. Sự kiện mang tính biểu tượng này cho thấy Pizol đã bị biến đổi khí hậu thu hẹp từ một sông băng thành những mảng băng rời rạc.
Pizol không phải là sông băng đầu tiên biến mất. Trong vài thập kỷ qua, hàng nghìn sông băng trên khắp thế giới đã tan biến, và xu hướng này được dự báo sẽ tăng tốc khi Trái đất tiếp tục ấm lên. Một nghiên cứu mới cho thấy mức độ và tốc độ của hiện tượng này có thể nghiêm trọng đến mức nào.
Theo nghiên cứu công bố hôm thứ Hai, đến giữa thế kỷ này, số lượng sông băng biến mất hằng năm có thể đạt đỉnh điểm khoảng 4.000, nếu con người không cắt giảm đáng kể lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
Sông băng trên cao nguyên Geikie ở Greenland. Ảnh: Public Domain
Con số này tương đương với việc toàn bộ các sông băng ở dãy Alps của châu Âu biến mất chỉ trong vòng một năm.
Từ trước đến nay, nhiều nghiên cứu thường tập trung vào tổng khối lượng hoặc diện tích băng tan, thay vì số lượng sông băng biến mất. Một phần nguyên nhân là khái niệm “số lượng sông băng” không dễ xác định.
Nó phụ thuộc vào cách định nghĩa thế nào là một sông băng, trong khi các khối băng nhỏ hoặc bị phủ mảnh vụn thường khó được ghi nhận đầy đủ. Các ước tính hiện nay cho rằng Trái đất có hơn 200.000 sông băng.
Tác giả nghiên cứu cho biết rằng biến đổi khí hậu không chỉ làm tan chảy một phần băng, mà còn dẫn tới sự tuyệt chủng hoàn toàn của nhiều sông băng.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng các cơ sở dữ liệu toàn cầu và mô hình khí hậu để xác định “thời kỳ tuyệt chủng đỉnh điểm của sông băng” - giai đoạn mà số lượng sông băng biến mất đạt mức cao nhất.
Theo tiêu chuẩn của họ, một sông băng được coi là "tuyệt chủng" khi diện tích giảm xuống dưới 0,01 km² hoặc chỉ còn dưới 1% thể tích so với năm 2000.
Nếu thế giới có thể khống chế mức tăng nhiệt độ ở 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp thì số sông băng biến mất mỗi năm sẽ đạt đỉnh vào khoảng năm 2041 ở mức khoảng 2.000 sông băng.
Nếu nhiệt độ toàn cầu tăng 2,7 độ C, chỉ khoảng 20% sông băng có thể còn tồn tại đến năm 2100. Trong kịch bản xấu nhất, khi nhiệt độ tăng 4 độ C, nguy cơ gần như toàn bộ sông băng biến mất là rất lớn.
