Xem xét thí điểm thành lập Khu thương mại tự do ở Đà Nẵng

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng

Tiền đề cho các khu thương mại tự do cả nước

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết: Dự thảo Nghị quyết quy định hai nhóm cơ chế, chính sách đặc thù với 30 cơ chế, chính sách cụ thể. Trong đó có 9 chính sách về tổ chức mô hình chính quyền đô thị, 21 chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng.

Ở nhóm chính sách về tổ chức mô hình chính quyền đô thị có 7 chính sách tương tự các địa phương khác đã được áp dụng (Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh) và hai chính sách đề xuất mới.

Trong đó, 2 chính sách mới được đề xuất là quy định thẩm quyền của cơ quan liên quan để thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn do HĐND quận, HĐND phường thực hiện theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, HĐND TP có thẩm quyền bãi bỏ văn bản của HĐND quận và phường ban hành trước ngày 1/7/2021.

Ở nhóm 21 chính sách đặc thù phát triển Đà Nẵng đó 6 chính sách hoàn toàn tương tự các tỉnh, thành đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại các Nghị quyết đặc thù; 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn TP và năm chính sách đề xuất mới. Đáng chú ý trong năm chính sách đề xuất mới đối với Đà Nẵng là thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Theo Bộ trưởng KH&ĐT, pháp luật hiện hành của Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với Khu thương mại tự do. Tuy nhiên, đây là mô hình kinh tế phổ biến đã có trên 150 quốc gia, các quốc gia không ngừng điều chỉnh áp dụng thí điểm các cơ chế đột phá, cạnh tranh để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển thương mại, dịch vụ.

Hiện, Việt Nam cũng đã từng bước tiếp cận tới mô hình kinh tế này thông qua việc phát triển những mô hình tương tự có quy mô nhỏ hơn như khu chế xuất, khu phi thuế quan, cửa hàng miễn thuế… nhằm tiến tới thành lập khu thương mại tự do để hội nhập sâu vào kinh tế quốc tế.

“Việc phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng nhằm tạo động lực phát triển mới, giúp đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố phát huy vai trò là đầu tàu, dẫn dắt phát triển kinh tế của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ”, ông Dũng nhấn mạnh.

Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng khẳng định, đây là cơ sở để thí điểm nghiên cứu chính sách mới, làm tiền đề để luật hóa các quy định về khu thương mại tự do cho cả nước.

Làm rõ tính lan tỏa vùng miền

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh nhìn nhận qua tổng kết Nghị quyết 43 và quá trình thực hiện Nghị quyết 119 cho thấy các quy định hiện hành chưa bao quát hết các vấn đề phát sinh, một số quy định không còn phù hợp với thực tiễn.

Do vậy, cần sửa đổi, hoàn thiện các cơ chế, chính sách đặc thù tạo tiền đề cho sự phát triển của TP Đà Nẵng thời gian tới.

Liên quan đến đề xuất thí điểm thành lập Khu thương mại tự do, Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho rằng đây là chính sách mang tính đột phá, nếu thực hiện thành công sẽ tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của TP Đà Nẵng và của cả vùng.

Việc này cũng có ý nghĩa đặt nền móng cho việc hình thành chính sách mới trong quá trình vận hành nền kinh tế thị trường, lựa chọn lĩnh vực đột phá để tập trung phát triển là vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo.

“Đây cũng là bước thử nghiệm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm để hoàn thiện dần. Việc này được đa số ý kiến Ủy ban Tài chính - Ngân sách tán thành”, ông Lê Quang Mạnh cho biết.

Dù vậy, theo Ủy ban Tài chính - Ngân sách, đây cũng là vấn đề lớn, không chỉ mang tính chất kinh tế mà liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, gắn với thể chế và hệ thống pháp luật.

Do đó, để triển khai hiệu quả chủ trương này của Bộ Chính trị, Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo làm rõ, quy định cụ thể về một số nội dung như nguồn lực thực hiện, đầu tư phát triển hạ tầng, khu thương mại tự do, tác động đến phát triển doanh nghiệp, tăng trưởng kinh tế, ngân sách, xã hội và tính lan tỏa vùng miền...