Mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe, giảm chi phí y tế cho người dân

Thí điểm đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 11/12, với 431/433 đại biểu Quốc hội có mặt tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Nghị quyết này quy định một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Theo đó, tại Điều 2 về mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân, Nghị quyết nêu, thực hiện tăng tỷ lệ, mức thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; chi cho khám sàng lọc, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên từ Quỹ bảo hiểm y tế theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, khả năng cân đối của ngân sách nhà nước, Quỹ bảo hiểm y tế và việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế.

Cụ thể, người tham gia bảo hiểm y tế là đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo; người cao tuổi từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế.

Tăng tỷ lệ mức hưởng trong phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế cho người tham gia bảo hiểm y tế là đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác. Quỹ bảo hiểm y tế chi cho khám sàng lọc, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh.

Thực hiện chính sách miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, khả năng cân đối của Quỹ bảo hiểm y tế và việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế.

Tổ chức thực hiện thí điểm đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, đa dạng các loại hình cung ứng dịch vụ bảo hiểm y tế và thực hiện bảo hiểm y tế bổ sung do các doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp theo nhu cầu của người dân khi đủ điều kiện thực hiện.

Tại Điều 3 về chế độ, chính sách về tiền lương, phụ cấp cho nhân viên y tế, Nghị quyết quy định: Bác sĩ y khoa, bác sĩ y học cổ truyền, bác sĩ răng hàm mặt, bác sĩ y học dự phòng, dược sĩ được xếp lương từ bậc 2 khi được tuyển dụng vào chức danh nghề nghiệp tương ứng cho đến khi có quy định mới về tiền lương.

Người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế thuộc lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề ở mức 100%.

Người thường xuyên và trực tiếp làm chuyên môn y tế tại trạm y tế cấp xã, cơ sở y tế dự phòng được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề như sau: 100% đối với khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo. Tối thiểu 70% đối với trường hợp không thuộc điểm a Khoản này.

Tại Điều 4 về bảo đảm an toàn cho nhân viên y tế, Nghị quyết nêu rõ, người nào có hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng hoặc xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhân viên y tế thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Buộc phải xin lỗi công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc tại nơi người đó cư trú hoặc tại nơi người đó làm việc hoặc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi người đó có hành vi xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhân viên y tế.

Mở rộng phạm vi quyền lợi

Trước khi Quốc hội tiến hành biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, về mở rộng quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội có ý kiến tại điểm khoản 1 thì vẫn còn 1 nhóm đối tượng khó khăn chưa được thanh toán 100% vì hưởng hưu trí xã hội còn có nhóm 70 tuổi hộ cận nghèo.

Về vấn đề này, Chính phủ có ý kiến như sau: Tại Khoản 1 Điều 2 dự thảo Nghị quyết đã quy định được áp dụng mức hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế cho đối tượng thuộc hộ gia đình cận nghèo không phân biệt độ tuổi.

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội có ý kiến tại Khoản 4 quy định cứng về việc "Quy định tại điểm này được ban hành và có hiệu lực cùng thời điểm với quy định tăng mức đóng bảo hiểm y tế từ năm 2027;" sẽ gặp khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, nhất là điều chỉnh những chính sách liên quan đến đối tượng và mức hưởng do sự bất cập trong triển khai các chính sách xã hội.

Ví dụ, Nghị định 188 hướng dẫn Luật bảo hiểm y tế đã quy định người dân tộc thiểu số ở vùng đặc biệt khó khăn, khó khăn đạt chuẩn nông thôn mới đang được hỗ trợ đóng 70% bảo hiểm y tế, nhưng quy định này hết hiệu lực vào 11/2026, nếu chấm dứt mà không điều chỉnh sẽ tác động đến gần 2 triệu đồng bào dân tộc thiểu số.

Do đó, với quy định như khoản 4 Điều 2 cần làm rõ có bị khoá lại các vấn đề liên quan đến mở rộng đối tượng, tắc mức hưởng cho một số nhóm đối tượng đặc thù phát sinh không, nhất là trong bối cảnh thiên tai, lũ lụt gia tăng, đời sống nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số còn rất khó khăn.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho hay, các phạm vi quyền lợi quy định tại Điều 2 dự thảo Nghị quyết là các phạm vi quyền lợi đa số chỉ có thể thực hiện được khi tăng mức đóng bảo hiểm y tế để đủ nguồn kinh phí chi trả. Do vậy, khi Chính phủ ban hành Nghị định về tăng mức đóng bảo hiểm y tế, đồng thời Bộ Y tế cũng chuẩn bị các dự thảo để quy định mở rộng phạm vi quyền lợi và trình đồng thời.

Tuy nhiên, tại khoản 4 Điều 2 cũng đã giao cho Chính phủ được điều chỉnh quyền lợi đối với một số đối tượng ưu tiên, do đó, trong khả năng cân đối quỹ bảo hiểm y tế hiện có, sau khi Nghị quyết được ban hành, Chính phủ có thể quy định tăng được ngay mức hưởng cho một số đối tượng ưu tiên.

Nghị định số 188/2025/NĐ-CP không quy định hiệu lực mà là chính sách ổn định lâu dài. Trong quá trình triển khai một số địa phương hiểu chưa đúng. Bộ Y tế đã có công văn gửi các địa phương thống nhất việc thực hiện. Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ đề xuất sửa đổi để bảo đảm quy định rõ ràng hơn.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này. Quy định tại khoản 2 Điều 2 của Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2030 (Thực hiện chính sách miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, khả năng cân đối của Quỹ bảo hiểm y tế và việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế).