Cấp xã được quyết định chủ trương đầu tư: Khó khả thi

Sáng 10/1, Quốc hội thảo luận trực tuyến về Dự án sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật, trong đó có Luật Đầu tư công.

Phân cấp thẩm quyền cho cấp xã quyết định chủ trương đầu tư: Khó khả thi

Nêu quan điểm về khung pháp luật đối với hoạt động đầu tư công, đại biểu Trần Kim Yến, đoàn TP.HCM cho rằng, tuy đã có những bước tiến trong quá trình hoàn thiện, nhưng việc phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư cho chính quyền địa phương vẫn còn một số quy định cần được tiếp tục xem xét sửa đổi bổ sung nhằm đạt được tính khả thi cao trong quá trình áp dụng pháp luật.

Theo đại biểu Trần Kim Yến, đối với thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của HĐND cấp huyện, cấp xã, thực tế cho thấy, trong một số trường hợp, HĐND cấp huyện, đặc biệt cấp xã không đủ năng lực để quyết định chủ trương đầu tư nhưng pháp luật đầu tư công hiện hành chưa có quy định nào để tạo điều kiện cho HĐND có thể báo cáo cơ quan có thẩm quyền cấp trên quyết định chủ trương đầu tư.

Bên cạnh đó, việc phân cấp thẩm quyền cho chính quyền cấp xã quyết định chủ trương đầu tư dự án cho thuê cũng khó có khả năng triển khai trên thực tế. Qua khảo sát ở các phường, xã trên địa bàn TP.HCM, đại biểu thấy rằng, rất ít trường hợp ngân sách cấp xã có thể đủ để bố trí vốn đầu tư vào dự án nhóm B, mà chủ yếu tập trung vào dự án nhóm C. Trong khi đó, năng lực của HĐND, UBND cấp xã trong nhiều trường hợp không đủ để thực hiện các bước thẩm định, báo cáo, đề xuất chủ trương đầu tư do chính quyền cấp xã không có các cơ quan chuyên môn như ở cấp tỉnh, huyện. Các nhiệm vụ ở cấp xã được thực hiện chủ yếu thông qua đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, trong đó lĩnh vực đầu tư công được giao cho công chức địa chính, xây dựng hay tài chính, kế toán thực hiện.

Nhấn mạnh, những quy định của Luật đầu tư công năm 2019 trong phân cấp thẩm quyền của UBND cấp xã chưa phù hợp với quy định của Luật tổ chức chính quyền địa phương dẫn đến thiếu tính khả thi, khó triển khai trên thực tế, đại biểu Trần Kim Yến cho rằng, để công tác thực thi pháp luật đạt hiệu quả cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện các quy định về pháp luật đầu tư công, trong đó quan tâm đến quy định về cơ cấu tổ chức của UBND cấp xã cũng như năng lực thực tiễn của đội ngũ công chức cấp xã trong việc đáp ứng phân cấp thẩm quyền trong lĩnh vực đầu tư công, bởi đây là lĩnh vực sử dụng nhiều vốn NSNN, đòi hỏi hiệu quả và tính khả thi cao.

“Do đó, đối với quy định phân cấp thẩm quyền của cấp xã, pháp luật đầu tư công nên bổ sung quy định về giá trị vốn đầu tư công nhóm B và nhóm C khi phân cấp thẩm quyền đối với cấp xã”, đại biểu Trần Kim Yến đề nghị.

Nhiều dự án nhóm B, C cũng cần tách riêng phần bồi thường, giải phóng mặt bằng

Cũng quan tâm tới nội dung phân cấp thẩm quyền cho địa phương, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung, đoàn Long An cho rằng, theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Luật Đầu tư công, dự án giải phóng mặt bằng chỉ được tách riêng khi làm dự án quan trọng quốc gia và dự án nhóm A. Tuy nhiên, trong thực tế, địa phương có nhiều dự án quy mô thuộc nhóm B, C nhưng việc bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng cũng cần phải được tách riêng để bồi thường hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng, tạo thuận lợi cho công tác chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị dự án và khi phân bổ vốn sẽ dễ dàng thực hiện dự án được ngay vì có sẵn đất sạch. Như vậy, việc giải ngân vốn đầu tư công sẽ nhanh hơn.

Ngoài ra, với các dự án đặc thù phải thực hiện giải phóng mặt bằng để tạo quỹ đất sạch theo yêu cầu của trung ương hỗ trợ nguồn vốn đầu tư, cũng cần có thêm các dự án giải phóng mặt bằng riêng lẻ, như vậy địa phương sẽ chủ động, linh hoạt hơn trong việc triển khai thực hiện dự án, đẩy nhanh tiến độ đầu tư công.