Bộ GD&ĐT lưu ý các trường đại học đảm bảo công bằng cho thí sinh

Vì sao 30 điểm vẫn trượt đại học?

Mùa tuyển sinh năm 2021, sau khi các trường đại học công bố điểm trúng tuyển theo phương thức xét kết quả thi tốt nghiệp THPT, nhiều thí sinh bất ngờ khi một số ngành học tăng điểm chuẩn lên mức 30, thậm chí 30,5 điểm và không ít thí sinh dù đạt điểm 9 - 10 mỗi môn thi vẫn bị trượt đại học.

Những nghịch lý đó đã khiến dự luận có nhiều băn khoăn. Trước sự bất cập này, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD&ĐT, cho rằng, có hiện tượng các trường sử dụng đồng thời nhiều phương thức, tổ hợp xét tuyển cho một ngành nhưng phân bổ chỉ tiêu không hợp lý hoặc tuyển sinh không đúng với chỉ tiêu đã công bố cho từng phương thức xét tuyển, dẫn đến thiếu đảm bảo công bằng đối với thí sinh, gây hệ quả không tốt trong dư luận xã hội. Ví dụ như điểm trúng tuyển quá cao bất thường, thí sinh 30 điểm cũng không đỗ vào ngành học đã lựa chọn...

Đánh giá về công tác tuyển sinh đại học năm 2021, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy cho biết: “Các trường áp dụng nhiều phương thức tuyển sinh khác nhau nhưng không có biện pháp bảo đảm công bằng giữa các thí sinh. Các trường tiến hành gọi thí sinh nhập học sớm mà không cập nhật dữ liệu lên hệ thống chung, dẫn tới số lượng thí sinh ảo lớn; Đồng thời chưa tạo điều kiện cho thí sinh lựa chọn được ngành học theo đúng nguyện vọng ưu tiên và có năng lực nhất.

Bên cạnh đó, vấn đề khai báo chỉ tiêu tuyển sinh chưa thống nhất giữa các hệ thống, chưa thực hiện đúng kế hoạch, đủ, hết quy trình đối với việc xác định chỉ tiêu, xây dựng, công khai đề án tuyển sinh, xét tuyển, lọc ảo và báo cáo kết quả tuyển sinh; Có trường lại chưa kiểm soát được điều kiện sơ tuyển. Do vậy, thí sinh không đủ điều kiện vẫn trúng tuyển và phải xử lý vấn đề sau khi thí sinh tiến hành nhập học”.

Cũng theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, trong năm 2021, còn có trường đại học nhập điểm sàn, các điều kiện sơ tuyển lên hệ thống không đúng với đề án tuyển sinh đã công bố… Một số trường không dự báo được thí sinh trúng tuyển nhập học, đã tuyển sinh vượt chỉ tiêu; Chưa có dự báo và có giải pháp để xử lý tình trạng thí sinh có điểm xét tuyển cao nhưng vẫn không trúng tuyển. Các trường chưa cảnh báo được và có giải pháp xử lý tình huống đối với các rủi ro, sai sót trong quá trình tuyển sinh.

Bên cạnh đó, báo cáo số lượng thí sinh nhập học còn thiếu, thậm chí không nhập dữ liệu, nhập không đúng thời gian và cấu trúc quy định. Một số cán bộ mới làm công tác tuyển sinh của cơ sở đào tạo chưa nắm bắt được rõ quy trình và nhiệm vụ, thậm chí còn có sai sót…

Không giảm quá 30% tổng chỉ tiêu của mỗi ngành/năm

Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, hiện nay, phương thức xét tuyển vào các trường đại học rất đa dạng (khoảng 20 phương thức), nhưng chủ yếu vẫn tập trung vào các phương thức như: xét kết quả thi tốt nghiệp THPT, xét học bạ, xét tuyển thẳng… Tuy nhiên, sự đa dạng này phần nào cũng gây ra sự khó khăn cho thí sinh trong nắm bắt thông tin.

Để mùa tuyển sinh năm 2022 đảm bảo hiệu quả, công bằng cho thí sinh, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học cần khai báo các thông tin xét tuyển của các phương thức lên trang thi và tuyển sinh để thí sinh đăng ký xét tuyển; Thống nhất, ổn định phương án thu, chi lệ phí xét tuyển 2022 với các Sở GD&ĐT; Rà soát các điều kiện đảm bảo chất lượng xác định chỉ tiêu tuyển sinh năm 2022 và cập nhật lên hệ thống; Ban hành quy chế tuyển sinh của cơ sở đào tạo, thực hiện lịch tuyển sinh chung.

“Các trường cần công khai đề án, kế hoạch tuyển sinh, thực hiện việc tuyển sinh đúng quy chế; Xác định và giải trình về các phương thức tuyển sinh, các tổ hợp xét tuyển theo yêu cầu của ngành đào tạo, khắc phục hạn chế của năm 2021; Xây dựng chính sách đảm bảo chất lượng đầu vào và chịu trách nhiệm giải trình.

Đảm bảo nguyên tắc giữ ổn định, đối với các phương thức tuyển sinh đang được sử dụng, nếu muốn giảm chỉ tiêu hoặc bỏ thì cần phải có lộ trình giảm, ví dụ không được giảm quá 30% tổng chỉ tiêu của ngành mỗi năm, không gây xáo trộn cho việc học tập, ôn luyện của thí sinh”, PGS.TS Nguyễn Thu Thủy nhấn mạnh.

Lãnh đạo Bộ GD&ĐT cũng đề nghị các trường chủ động thực hiện công tác xét tuyển hoặc phối hợp thành nhóm trường trong công tác chạy phần mềm xét tuyển. Các trường nếu chỉ xét tuyển đơn giản dựa trên điểm học tập bậc THPT (học bạ) thì có thể sử dụng trực tiếp hệ thống đăng ký xét tuyển của Bộ GD&ĐT, sau thời gian thí sinh đăng ký nguyện vọng sẽ tải về để xét tuyển; Tải danh sách trúng tuyển lên hệ thống của Bộ để lọc ảo cùng với các phương thức khác.

Nếu phương thức xét tuyển bằng phương thức khác học bạ hoặc dựa trên học bạ nhưng phức tạp hơn, cần một hệ thống riêng thì phải thông báo rõ cho thí sinh để đăng ký, nộp hồ sơ xét tuyển cho trường, đồng thời đăng ký nguyện vọng trên hệ thống của Bộ GD&ĐT. Các trường có thể chạy phần mềm xét tuyển trước nhưng sẽ tải danh sách trúng tuyển lên hệ thống của Bộ GD&ĐT để lọc ảo cùng với các phương thức khác.