Làn sóng FOMO đẩy nhu cầu vàng tăng cao, Việt Nam là "ngoại lệ"

Tại họp báo quý III/2025 của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) diễn ra vào tối 6/11/2025 (theo giờ Việt Nam), ông Shaokai Fan - Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương (không bao gồm Trung Quốc) kiêm Giám đốc Ngân hàng Trung ương Toàn cầu tại WGC cho biết, tổng nhu cầu vàng toàn cầu trong quý III/2025 đạt 1.313 tấn, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2024.

Đây là mức cao nhất theo quý trong nhiều năm qua, chủ yếu nhờ nhu cầu đầu tư tăng mạnh, giữa bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu biến động và lãi suất bắt đầu hạ nhiệt.

Giá vàng trung bình trong quý III/2025 đạt 3.456,54 USD/ounce, tăng hơn 40% so với cùng kỳ, phản ánh dòng vốn đổ mạnh vào các tài sản trú ẩn an toàn.

Chuyên gia của WGC cho biết, nhu cầu đầu tư chiếm tới 55% tổng cầu vàng ròng toàn cầu, đạt 537 tấn – tăng 47% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, các quỹ ETF vàng toàn cầu đã tăng thêm 222 tấn trong quý III, mức cao nhất trong 5 năm, tương đương dòng vốn ròng khoảng 26 tỷ USD, tăng 134% so với cùng kỳ. Tổng lượng vàng nắm giữ bởi các quỹ này đã tiệm cận mức cao lịch sử. Song song, nhu cầu vàng miếng và vàng xu tăng 17%, đạt 316 tấn.

Lý giải về việc đầu tư vàng tăng cao trên thị trường thế giới, ông Shaokai Fan nhận định, việc này phản ánh tâm lý phòng thủ của giới tài chính trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động.

Ba yếu tố chính thúc đẩy xu hướng này gồm: căng thẳng địa chính trị kéo dài, đồng USD suy yếu do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) có động thái hạ lãi suất và làn sóng “FOMO” – tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội khi giá vàng không ngừng lập đỉnh. Khi các yếu tố rủi ro đan xen, vàng tiếp tục khẳng định vị thế là tài sản “trú ẩn" trên thế giới.

Khu vực ASEAN cũng chung xu hướng toàn cầu, nhưng Việt Nam là ngoại lệ và khác biệt.

Theo ông Shaokai Fan, nhu cầu đầu tư vàng miếng và vàng xu tại Việt Nam giảm 3% so với cùng kỳ năm trước và giảm 19% so với quý II/2025, chủ yếu do thiếu nguồn cung trên thị trường nội địa. Một số doanh nghiệp buộc phải giới hạn lượng vàng bán cho từng khách hàng, dẫn đến việc nhu cầu thực tế không thể chuyển hóa thành giao dịch.

Đáng chú ý, Chính phủ Việt Nam đã thông báo bãi bỏ độc quyền Nhà nước về sản xuất và nhập khẩu vàng miếng từ ngày 10/10/2025, nhằm tạo điều kiện hình thành thị trường vàng cạnh tranh, thu hẹp chênh lệch giữa giá trong nước và thế giới.

Vì thế, ông Shaokai Fan đánh giá, đây là bước đi quan trọng và tất yếu, giúp cải thiện khả năng tiếp cận nguồn cung hợp pháp, đồng thời tạo tiền đề cho việc xây dựng sàn giao dịch vàng tập trung trong tương lai.

Ở chiều ngược lại, nhu cầu vàng trang sức toàn cầu sụt giảm 19% so với cùng kỳ năm 2024 – mức thấp nhất kể từ 2020, do giá cao kỷ lục làm giảm sức mua.

Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này, khi nhu cầu trang sức giảm 9% so với quý trước và 15% so với cùng kỳ năm trước.

Dự báo cho quý IV/2025, WGC cho rằng nhu cầu vàng toàn cầu sẽ duy trì ở mức cao, đặc biệt khi dòng vốn tiếp tục chảy mạnh vào các quỹ ETF và ngân hàng trung ương tăng cường tích trữ. Hoạt động đầu tư vàng miếng, vàng xu và vàng tài khoản được dự báo sẽ mở rộng hơn khi lãi suất giảm, rủi ro địa chính trị kéo dài và tâm lý phòng thủ của nhà đầu tư được củng cố.

Tại họp báo, trả lời câu hỏi của phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính về sàn giao dịch vàng, ông Shaokai Fan cho hay, việc thành lập sàn giao dịch vàng tập trung được xem là một bước đi đáng chú ý, nhưng điều quan trọng là phải xác định rõ mục tiêu của sàn.

“Nếu sàn giao dịch vàng tập trung được thiết kế để tạo thuận lợi cho vận hành thị trường trong nước, giúp minh bạch hóa giao dịch và hỗ trợ định hướng phát triển trung tâm tài chính quốc tế tại TP.Hồ Chí Minh, thì đây là cơ chế cần được thực hiện", ông Shaokai Fan nhấn mạnh.

Liên quan đến cơ chế về thuế, vị chuyên gia của WGC nêu rõ, bất kỳ chính sách thuế nào áp dụng cho vàng cũng cần được thiết kế để đạt được hai mục tiêu then chốt, đó là giảm thiểu tình trạng đầu cơ và ngăn chặn hiện tượng người dân rời bỏ thị trường chính thức để giao dịch trong thị trường phi chính thức nhằm tránh thuế.

Vì thế, ông Shaokai Fan khuyến nghị cần có những phương án hợp lý khi thực hiện các chính sách về thuế trong giao dịch vàng.

Giá vàng trong nước ngày 6/11/2025 biến động theo đà tăng mạnh của giá thế giới. Trên thị trường quốc tế, giá vàng giao ngay ở mức 4.005 USD/ounce, tăng tiếp khoảng 20 USD/ounce so với đầu phiên.

Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) niêm yết giá vàng miếng SJC ở mức 146,4 - 148,4 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra), tăng 900 nghìn đồng/lượng so với phiên trước. Giá vàng nhẫn và vàng trang sức 99,99% cũng được các doanh nghiệp giao dịch ở mức 145,4 - 148,4 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra).

Theo báo cáo tình hình kinh tế - xã hội từ Cục Thống kê, chỉ số giá vàng tháng 10/2025 tăng 12,53% so với tháng trước; tăng 63,64% so với tháng 12/2024; tăng 65,03% so với cùng kỳ năm trước; bình quân 10 tháng năm 2025, chỉ số giá vàng tăng 44,02% so với cùng kỳ năm trước.