TikTok đang biến thành 'tiền tuyến tin tức' như thế nào?

Chỉ cần mở TikTok vài phút, bạn có thể thấy cả thế giới đang vận hành trong lòng bàn tay: một cuộc biểu tình vừa nổ ra, một trận lũ đang cuốn trôi nhà cửa, một quan chức tuyên bố từ chức hay một bản tin về chiến sự mới nhất.

Tất cả đều xuất hiện ngay lập tức, trước cả khi thông báo đẩy từ các ứng dụng tin tức được gửi đi, trước khi phóng viên lên sóng hay trang chủ của tòa soạn được cập nhật. Tin tức giờ đây không còn ở dạng bài viết dài, mà là những video dọc ngắn, trực quan và lan tỏa cực nhanh.

TikTok - kênh phát hành tin tức hiệu quả

Trong vài năm qua, TikTok đã thay đổi mạnh mẽ. Các tính năng như đăng ảnh, chia sẻ video vòng quay và chèn liên kết cho nhà xuất bản khiến ứng dụng này không còn chỉ là nơi giải trí, mà trở thành một dòng thời gian tương tác trực tiếp.

Điều thú vị là TikTok không chủ động tìm cách trở thành nền tảng tin tức mà chính người dùng đã biến nó thành như vậy.

Theo báo cáo Social Media & News Fact Sheet 2025 của Trung tâm nghiên cứu Pew, 53% người trưởng thành ở Mỹ cho biết họ ít nhất đôi khi đọc tin tức qua mạng xã hội. Facebook và YouTube vẫn chiếm ưu thế, nhưng TikTok mới là nền tảng đang tăng tốc nhanh nhất.

Nếu năm 2020, chỉ 5% người Mỹ thường xuyên theo dõi tin tức trên TikTok thì đến năm 2025, con số này đã tăng lên 20%. Trong nhóm người dùng TikTok, hơn một nửa cho biết họ thường xuyên xem tin tức ngay trên ứng dụng. Với khán giả trẻ trong độ tuổi 18-29, TikTok thậm chí đã vượt qua X, Reddit và Instagram trong việc truyền tải tin nóng. Trong 5 năm, vai trò của TikTok trong lĩnh vực tin tức đã tăng gấp 4 lần và vẫn chưa có dấu hiệu chững lại.

Sự thay đổi này buộc các tòa soạn phải thích nghi. Tại Deutsche Welle (DW), mỗi khi có sự kiện lớn - một vụ tấn công, một bản án, hay một cuộc biểu tình - bài đăng đầu tiên của phóng viên không còn là video trau chuốt. Đó thường là một hình ảnh tĩnh hoặc một đoạn clip ngắn, kèm vài dòng tóm tắt ngắn gọn. Mục tiêu không phải là chất lượng sản xuất, mà là xuất hiện càng sớm càng tốt.

Trên TikTok, nếu tòa soạn không có mặt trong giờ đầu tiên của sự kiện, họ sẽ nhanh chóng bị lãng quên. Dữ liệu TikTok cung cấp cho các cơ quan truyền thông cho thấy mức độ quan tâm của khán giả đạt đỉnh trong khoảng 30 đến 120 phút sau khi sự kiện xảy ra. Bỏ lỡ khung thời gian này đồng nghĩa với việc thuật toán sẽ đẩy câu chuyện của bạn xuống, nhường chỗ cho người khác kể lại.

Nhịp điệu của báo chí kỹ thuật số vì thế cũng thay đổi. Đưa tin giờ đây giống như tường thuật trực tiếp, nơi câu chuyện được cập nhật liên tục bằng chuỗi video, hình ảnh và bình luận.

Không còn nỗi sợ “đăng quá nhiều”

Trong báo chí truyền thống, việc đăng bài liên tục từng bị xem là điều tiêu cực, có thể khiến người xem quá tải. Nhưng trên TikTok, tần suất cao lại là chìa khóa.

Thuật toán của nền tảng này đánh giá cao sự hiện diện thường xuyên. Càng đăng nhiều, cơ hội tiếp cận càng lớn. Không phải video nào cũng viral, nhưng việc hoạt động đều đặn giúp phóng viên hoặc tòa soạn xây dựng niềm tin với khán giả và cả thuật toán.

Cùng với sự thay đổi trong cách xuất bản, một cuộc cách mạng khác cũng diễn ra trong hậu trường: đó là sự hợp tác giữa các phòng ban và đa ngôn ngữ.

Chiến lược TikTok của DW giờ đây hoạt động theo mô hình mạng lưới. Các đơn vị video, nhóm biên tập ngôn ngữ và DW News chia sẻ cảnh quay, kịch bản, phụ đề và dữ liệu địa phương. Nhờ vậy, một video tin nóng có thể được dịch và xuất bản bằng nhiều ngôn ngữ chỉ trong vài phút.

Cùng một bản tin có thể xuất hiện bằng tiếng Anh, tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Kiswahili hay tiếng Urdu, được điều chỉnh phù hợp với từng bối cảnh địa phương, nhưng vẫn giữ chung một mạch nội dung.

Cách làm này giúp mở rộng phạm vi tiếp cận và tăng tính linh hoạt của tòa soạn. Trong báo chí kỹ thuật số, “tòa soạn kết nối mạng” đang dần trở thành mô hình tiêu chuẩn, nơi tin tức không chỉ được xuất bản nhanh mà còn được xuất bản đồng thời trên toàn cầu.

Đưa video theo chuỗi - cách tối ưu tin tức trên TikTok

Một bản tin trên TikTok thường phát triển theo nhịp điệu riêng: bản đầu tiên báo hiệu “tòa soạn đã có mặt”, bản thứ hai cung cấp thêm video và bối cảnh, còn các bản tiếp theo mở rộng chiều sâu và phản ứng của khán giả. Tất cả liên kết với nhau tạo thành một chuỗi nội dung thống nhất, nơi ranh giới giữa “nền tảng” và “nhà xuất bản” gần như biến mất.

TikTok không bắt chước báo chí truyền thống. Nó đang hình thành một kiểu báo chí mới - báo chí theo nhịp cuộn, theo chiều dọc, và theo tốc độ của thời gian thực.

Thế hệ độc giả mới sẽ không còn chủ động “ghé thăm” trang tin. Họ bắt gặp tin tức ngay trong dòng cuộn, thấy hiện trường trước khi thấy người dẫn chương trình, thấy hình ảnh trước khi thấy tiêu đề.

Đây không phải là sự kết thúc của báo chí, mà là sự chuyển dịch sang một môi trường mới. Điều đó có nghĩa là phải tái cấu trúc toàn bộ quy trình làm việc, đẩy nhanh tốc độ, hợp tác linh hoạt và sẵn sàng thử nghiệm trước công chúng.

Mục tiêu của nghề báo vẫn vậy: chính xác, rõ ràng và đáng tin cậy. Chỉ khác là bây giờ, mọi thứ phải diễn ra nhanh hơn, và theo chiều dọc.