Hóa dầu Trung Quốc tăng tốc, nguy cơ dư cung toàn cầu

Việc Trung Quốc đẩy mạnh mở rộng công suất sản xuất hóa dầu đang làm dấy lên lo ngại rằng thị trường toàn cầu có thể rơi vào tình trạng dư cung, gây áp lực cho các nhà sản xuất quy mô nhỏ.

Theo Bloomberg, sản lượng polyethylene của Trung Quốc dự kiến tăng thêm 18% trong năm nay, dựa trên dự báo của một công ty tư vấn trong nước. Mức tăng này vượt xa tốc độ tăng nhu cầu, chỉ khoảng 10%, và sẽ khiến nhập khẩu polyethylene giảm 13%.

Hiện Trung Quốc đã trở thành quốc gia sản xuất ethylene và polyethylene lớn nhất thế giới sau khi xây dựng bảy tổ hợp hóa dầu trong vòng một thập kỷ qua. Trước đây, Mỹ là nhà sản xuất hàng đầu trong lĩnh vực này.

BloombergNEF cho biết Trung Quốc cũng là thị trường tiêu thụ hóa dầu lớn nhất, với lượng nhập khẩu năm ngoái đạt 15 triệu tấn. Tuy nhiên, khi công suất nội địa tăng mạnh, thị trường dành cho các nhà cung cấp khác đang thu hẹp, buộc họ phải tìm kiếm khách hàng mới.

Một chuyên gia của công ty tư vấn JLC nhận định công suất sản xuất polyethylene của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng thêm 16% vào năm 2026, làm trầm trọng thêm tình trạng mất cân đối do dư thừa công suất.

Một số dự án mới đã bị trì hoãn, cho thấy các doanh nghiệp bắt đầu nhận thức rõ rủi ro này. Chẳng hạn, tập đoàn BASF của Đức vừa hoàn thành một nhà máy hóa dầu tại Trung Quốc, dự kiến vận hành trong năm nay nhưng đã phải lùi thời điểm hoạt động.

Hóa dầu hiện là động lực lớn nhất thúc đẩy nhu cầu dầu thô toàn cầu. Trong giai đoạn 5 năm đến 2024, tăng trưởng nhu cầu hóa dầu chiếm tới 95% tổng mức tăng nhu cầu dầu. Tại Trung Quốc, xu hướng này đặc biệt rõ rệt, dẫn đến nguy cơ dư cung.

Tình trạng này tương tự những gì từng xảy ra với ngành năng lượng mặt trời và xe điện tại Trung Quốc, khi sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ khiến công suất vượt xa nhu cầu, buộc nhà chức trách phải can thiệp để tránh khủng hoảng dây chuyền.