Xuất khẩu rau quả 2025 tăng tốc, kỳ vọng bứt phá 9 - 10 tỷ USD vào 2026

Phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam (Vinafruit) về triển vọng xuất khẩu rau quả năm 2025 và dự báo năm 2026.

Sầu riêng giữ ngôi vương ngành rau quả xuất khẩu

- Năm 2025 được dự báo là năm bứt phá mạnh của ngành rau quả. Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về triển vọng này?

Ông Đặng Phúc Nguyên: Dự kiến năm 2025, kim ngạch xuất khẩu rau quả có thể đạt khoảng 8,59 tỷ USD, tăng gần 20% so với năm 2024. Riêng sầu riêng có thể đóng góp khoảng 4 tỷ USD, vẫn giữ “ngôi vương” trong ngành rau quả và là mặt hàng trái cây có giá trị xuất khẩu cao nhất của Việt Nam.

Tính đến hết tháng 10/2025, kim ngạch sầu riêng đã vượt 3 tỷ USD. Với tiến độ xuất hàng những tháng cuối năm, hoàn toàn có cơ sở để tin rằng mục tiêu 4 tỷ USD là khả thi. Điều này khẳng định vai trò đầu tàu tăng trưởng của sầu riêng, đồng thời cho thấy khả năng thích ứng rất nhanh của doanh nghiệp Việt sau giai đoạn bị cảnh báo vàng O, cadimi.

Sau sự cố đó, cơ quan quản lý đã siết kiểm soát dư lượng, nâng chuẩn chất lượng. Nhờ vậy, xuất khẩu phục hồi nhanh và đáp ứng yêu cầu khắt khe từ phía Trung Quốc – thị trường lớn nhất của chúng ta.

- Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa công bố Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản, lấy sầu riêng làm nhóm thí điểm. Ông đánh giá thế nào về bước đi này?

Ông Đặng Phúc Nguyên: Đây là việc làm rất cần thiết và kịp thời. Truy xuất nguồn gốc không phải mới, nhưng việc triển khai đồng bộ ở cấp quốc gia là bước tiến lớn. Nó giúp minh bạch thông tin sản phẩm, tăng niềm tin của người tiêu dùng, đồng thời tạo thuận lợi cho quản lý chất lượng.

Quan trọng hơn, từ tháng 6/2026, Trung Quốc dự kiến áp dụng lệnh 248, 249 với yêu cầu dữ liệu truy xuất rõ ràng và minh bạch hơn. Nếu doanh nghiệp không chuẩn bị từ bây giờ, rất dễ bị động. Không chỉ với hàng xuất khẩu mà thị trường nội địa cũng phải dần tuân thủ các chuẩn đó.

Muốn duy trì mức kim ngạch hơn 8,5 tỷ USD và mở rộng thêm trong tương lai, minh bạch là chìa khóa để nâng sức cạnh tranh và bảo vệ uy tín hàng Việt.

Xuất khẩu rau quả năm 2026 có thể đạt 9 -10 tỷ USD

- Với bức tranh khả quan của năm 2025, ngành rau quả có kỳ vọng tăng tốc trong năm 2026 hay không?

Ông Đặng Phúc Nguyên: Chúng ta từng trải qua giai đoạn khó trong quý I và nửa đầu quý II/2025, giảm 25–30% so với cùng kỳ. Nhưng nhờ chính sách điều hành linh hoạt, tháo gỡ vướng mắc đúng lúc, xuất khẩu đã phục hồi mạnh. Tôi cho rằng đây là bài học rất đáng giá cho doanh nghiệp và cơ quan chức năng trong cách ứng phó thị trường.

Bước sang 2026, chúng tôi chưa thấy biến số bất lợi lớn. Nếu giữ được đà phục hồi, xuất khẩu có thể đạt 9–10 tỷ USD, tức tăng thêm khoảng 10 -15% so với năm 2025. Các thị trường tiêu thụ chính như Trung Quốc, Mỹ, EU đều có tín hiệu tích cực. Doanh nghiệp đã quen hơn với quy trình kiểm soát mã vùng, tiêu chuẩn chất lượng, nên khả năng tăng trưởng là hoàn toàn khả thi.

- Riêng với sầu riêng, mặt hàng mũi nhọn trong xuất khẩu rau quả, ông đánh giá triển vọng năm tới thế nào?

Ông Đặng Phúc Nguyên: Tôi tin kim ngạch sầu riêng có thể vượt mốc 4 tỷ USD vào năm 2026 nếu không phát sinh yếu tố bất lợi về thời tiết và thị trường. Một trong những nền tảng quan trọng là diện tích và sản lượng thu hoạch đang tăng 10–20% mỗi năm, tạo nguồn cung ổn định.

Trong khi đó, Thái Lan, đối thủ lớn nhất gần đây gặp thiên tai, lũ lụt ở miền Nam làm ảnh hưởng diện tích trồng, kèm theo vấn đề logistics tăng chi phí. Việt Nam lại có lợi thế địa lý gần Trung Quốc, thuận lợi vận chuyển đường bộ.

Ngoài Trung Quốc, Mỹ và EU ghi nhận mức tăng 20 - 30% trong năm 2025. Doanh nghiệp Việt ngày càng thích nghi tốt hơn với quy định nhập khẩu. Thêm vào đó, Bộ Công Thương đang đẩy mạnh ký nghị định thư với Trung Đông, Hà Lan..., mở thêm đường cho trái sầu riêng.

Nếu khai thác đúng hướng, sầu riêng không chỉ là trụ cột mà còn có thể kéo theo nhiều loại quả khác phát triển như xoài, chanh dây, mít, chuối…

- Vậy doanh nghiệp cần chuẩn bị gì để tận dụng cơ hội tăng trưởng xuất khẩu trong hai năm tới?

Ông Đặng Phúc Nguyên: Trước hết phải chuẩn hóa vùng trồng, vùng nguyên liệu, đảm bảo mã số vùng và mã số cơ sở đóng gói. Thứ hai là nâng cấp hệ thống truy xuất dữ liệu, ghi chép điện tử đầy đủ. Đây không còn là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc khi xuất khẩu.

Ngoài ra, cần đa dạng thị trường, không phụ thuộc vào một điểm đến duy nhất. Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhưng Mỹ, EU, Trung Đông… đều đang mở ra cơ hội mới. Đầu tư bài bản vào chế biến, kéo dài thời gian bảo quản cũng là hướng chiến lược để giảm áp lực mùa vụ.

Tôi tin nếu cộng đồng doanh nghiệp cùng nông dân thay đổi tư duy sản xuất, chuyển từ làm manh mún sang làm theo chuẩn thì mục tiêu 9 -10 tỷ USD vào 2026 không phải quá xa.

Xin cảm ơn ông!

2025 được nhận định là một năm sôi động với ngành rau quả. Trong đó, sầu riêng tiếp tục giữ vị trí dẫn dắt tăng trưởng khi kỳ vọng chạm mốc 4 tỷ USD, đóng góp gần một nửa kim ngạch toàn ngành. Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản và lựa chọn sầu riêng làm nhóm sản phẩm thí điểm. Việc triển khai được kỳ vọng sẽ nâng cao tính minh bạch, đáp ứng tiêu chuẩn nhập khẩu ngày càng chặt chẽ, đặc biệt từ phía Trung Quốc vào năm 2026.