Smart Banking 2025: Bảo đảm an ninh, duy trì hoạt động ngân hàng an toàn, liên tục

Sáng nay (25/9), Hội thảo và Triển lãm cấp cao thường niên ngành ngân hàng - Smart Banking 2025 với chủ đề “Đột phá chuyển đổi số ngành ngân hàng: Dữ liệu là nền tảng, khách hàng là trung tâm” đã diễn ra tại Hà Nội.

Bảo đảm an ninh, duy trì hoạt động an toàn, liên tục là vấn đề trọng yếu

Phát biểu tại hội thảo, ông Phạm Tiến Dũng - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) cho biết, dữ liệu và khách hàng là độc lập, nhưng thực chất không hề tách rời. Không có khách hàng thì không có dữ liệu và dữ liệu, nếu không được sử dụng, cũng không có giá trị. Đây chính là câu chuyện cốt lõi của ngành ngân hàng.

Về mặt pháp lý, NHNN là một trong số ít các bộ, ngành ban hành hệ thống các Thông tư để điều chỉnh toàn bộ quá trình thu thập, tổng hợp, phân tích dữ liệu. Trong ngành ngân hàng, không có bất kỳ dữ liệu nào được thu thập ngoài khuôn khổ pháp lý này: từ hệ thống báo cáo thống kê, giám sát thông tin tín dụng, hệ thống CIC, phòng chống rửa tiền, đến tất cả các ứng dụng nghiệp vụ đều có Thông tư quy định, làm căn cứ pháp lý cho toàn ngành.

Theo Phó Thống đốc, bên cạnh phương châm “Đúng - Đủ - Sạch - Sống”, dữ liệu còn phải giải quyết được hai vấn đề then chốt, đó là: Thứ nhất, khai thác dữ liệu hiệu quả; thứ hai, xây dựng các ứng dụng tốt, tích hợp thông minh, tiện ích và thuận tiện cho người dùng.

Hiện nay, ngành ngân hàng đã tích hợp sâu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. NHNN cũng là đơn vị đầu tiên ban hành Thông tư về Open API, cho phép các bên kết nối dữ liệu ngành ngân hàng.

Phó Thống đốc nhấn mạnh, dữ liệu là nền tảng, là tài nguyên quý giá. Tuy nhiên, khách hàng mới là trung tâm. Do đó, trong thời đại số hiện nay, ngành ngân hàng phải đáp ứng được 3 yếu tố, gồm: Tạo nên những ứng dụng tốt, thông minh cho khách hàng; hỗ trợ hiệu quả cho khách hàng; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng.

Lý giải cụ thể hơn, Phó Thống đốc cho rằng, ngành ngân hàng phải cung cấp những ứng dụng thật sự tốt, thông minh, dễ sử dụng, đồng thời bảo vệ khách hàng nhanh chóng, vừa đảm bảo an toàn vừa mang lại tiện ích. Khách hàng là trung tâm là phải đáp ứng từ khâu đào tạo, hướng dẫn cho đến vận hành, tất cả đều phải trơn tru, mượt mà.

Cho biết NHNN là cơ quan đầu tiên ban hành Thông tư yêu cầu tất cả các ngân hàng phải phát triển ứng dụng đạt chuẩn, tuân thủ các tiêu chuẩn, chuẩn mực quốc tế để phục vụ khách hàng, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng thông tin thêm:

Hiện nay, 98% khách hàng đã thực hiện giao dịch trên kênh số. Bên cạnh đó, NHNN cũng xây dựng hành lang pháp lý tạo điều kiện cho các ngân hàng phát triển sản phẩm dịch vụ đạt chuẩn, tuân thủ các tiêu chuẩn, chuẩn mực quốc tế để phục vụ khách hàng. Theo Phó Thống đốc, đây là nền tảng quan trọng để ngành Ngân hàng phát triển hoạt động trên không gian số, thúc đẩy tài chính toàn diện.

“Chỉ trong một ngày, hệ thống ngân hàng ghi nhận trên 30 triệu giao dịch, với tổng giá trị khoảng 900.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 40 tỷ USD) thực hiện giao dịch liên chi nhánh. Đây là con số vô cùng lớn”, Phó Thống đốc cho biết thêm.

Với con số giao dịch khổng lồ như vậy, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết, đảm bảo đảm an ninh ngân hàng, duy trì hoạt động an toàn, liên tục là vấn đề trọng yếu được ngành ngân hàng quan tâm.

Do đó, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng bày tỏ mong muốn hội thảo sẽ tập trung vào các câu chuyện thiết thực, tìm ra giải pháp cụ thể nhằm bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng.

“Ví như khi bàn về ô tô, không chỉ nói về cửa hay điều hòa, mà hãy bàn về xe chở tiền của ngành Ngân hàng cần gì. Không đưa ra lý thuyết suông, mà đưa ra giải pháp cụ thể: làm sao bảo vệ khách hàng, làm sao khách hàng hạnh phúc nhất khi sử dụng dịch vụ, làm sao bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng…”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Hướng tới hệ sinh thái ngân hàng số bền vững, đổi mới

Smart Banking 2025 được tổ chức dưới sự bảo trợ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) phối hợp cùng Tập đoàn IEC thực hiện, đồng hành bởi Hiệp hội Dữ liệu quốc gia và Hiệp hội An ninh mạng quốc gia.

Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam Nguyễn Quốc Hùng khẳng định: Thời gian qua chúng ta đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của hệ sinh thái dịch vụ tài chính số: thanh toán không dùng tiền mặt mở rộng; ngân hàng số trở thành kênh chủ đạo; định danh, xác thực điện tử tiến bộ; các mô hình hợp tác giữa ngân hàng – Fintech – nền tảng số tăng trưởng; năng lực phân tích dữ liệu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy được đẩy mạnh trong thẩm định tín dụng, quản lý rủi ro, phòng chống gian lận, tối ưu hóa vận hành, chăm sóc khách hàng đa kênh.

Theo Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VNBA, nhiều tổ chức tín dụng đã chuyển từ số hóa từng quy trình sang thiết kế lại toàn bộ hành trình khách hàng; từ việc “sở hữu dữ liệu rời rạc” sang “quản trị dữ liệu như một tài sản chiến lược”; từ phản ứng thụ động sang dự báo, chủ động gợi mở nhu cầu.

Đến nay, hầu hết dịch vụ ngân hàng cơ bản đã được số hóa trên các kênh điện tử; nhiều ngân hàng ghi nhận trên 95% giao dịch thực hiện qua kênh số thay vì tại quầy truyền thống. Hệ sinh thái ngân hàng số ngày càng đa dạng, thông minh đem lại tiện ích hấp dẫn cho khách hàng, từ chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, gửi tiết kiệm đến vay online… ngay trên điện thoại. Nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100% (tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn, mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở thẻ ngân hàng, ví điện tử, chuyển tiền, cho vay...).

Đến nay, có gần 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng; giá trị thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) gấp 25 lần GDP. Trong 7 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024, giao dịch không dùng tiền mặt qua mã QR tăng 66,73% về số lượng và 159% về giá trị. Việt Nam cũng tiên phong kết nối thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua mã QR với Thái Lan, Campuchia và Lào, hướng tới mở rộng trong khu vực châu Á. Bên cạnh đó, NHNN là cơ quan với 7 năm liên tiếp dẫn đầu bảng xếp hạng cải cách hành chính của các bộ, cơ quan ngang bộ.

"Chúng ta đang đi tiếp trong bối cảnh cơ hội và áp lực đan xen. Cơ hội đến từ quy mô thị trường số ngày càng mở rộng; nhu cầu dịch vụ tài chính thông minh, liền mạch, cá nhân hóa sâu của người dân và doanh nghiệp; tiến bộ của AI tạo sinh, phân tích nâng cao, điện toán đám mây, bảo mật định danh sinh trắc học; sự đồng hành tích cực của cơ quan quản lý trong hoàn thiện khung pháp lý số. Áp lực đến từ cạnh tranh ngày càng tăng với sự tham gia của các tổ chức phi truyền thống; kỳ vọng của khách hàng tăng nhanh hơn chu kỳ đầu tư hạ tầng; rủi ro an ninh mạng tinh vi; yêu cầu tuân thủ phòng chống rửa tiền, bảo vệ dữ liệu cá nhân, quản trị mô hình AI minh bạch; khoảng cách kỹ năng số và kỹ năng tổng hợp giữa công nghệ - dữ liệu - nghiệp vụ", TS. Nguyễn Quốc Hùng chia sẻ.

Vì vậy, TS. Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh chủ đề Smart Banking năm nay vì vậy không chỉ bàn về công nghệ, mà nhấn mạnh sự kết hợp hài hòa giữa: Chiến lược - Dữ liệu - Công nghệ - Con người, đặt trên nền tảng quản trị rủi ro và tuân thủ chủ động. Từ đó hướng tới một hệ sinh thái ngân hàng số bền vững: đổi mới nhưng an toàn, nhanh nhưng chuẩn mực, cá nhân hóa nhưng bảo vệ quyền riêng tư, mở kết nối nhưng kiểm soát chặt chẽ rủi ro hệ thống.