Bất ngờ trước lợi nhuận hằng năm của Bảo Tín Minh Châu chỉ tương đương lương của vài nhân viên, đóng thuế trong 5 năm chưa bằng một hoá đơn bán vàng

Ngày 17/5/2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có Quyết định số 324, thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng; Thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền và thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế. Giai đoạn thanh tra từ ngày 1/1/2020 đến ngày 15/5/2024. Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu nằm trong danh sách bị thanh tra.

Ngay sau đó vào ngày 22/5/2024, Đoàn thanh tra theo QĐ số 324 – Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng đã có văn bản thông báo đến Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu về việc công bố quyết định thanh tra. Theo đó, về chế độ kế toán, lập và sử dụng hoá đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế Bảo Tín Minh Châu phải cung cấp: bảng kê mua vào, bán ra; Hoá đơn giá trị gia tăng liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; cùng toàn bộ tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, Tờ khai thuế giá trị gia tăng liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng đối với các kỳ tính thuế theo quy định của doanh nghiệp phát sinh từ ngày 1/1/2020 đến thời điểm 15/5/2024…

Theo kế hoạch, việc thanh tra sẽ kéo dài trong 45 ngày, tuy nhiên đến nay kết quả thanh tra đơn vị trên vẫn chưa có.

Theo tìm hiểu của Báo Nhà báo & Công luận, Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu thành lập từ tháng 5/1995, có trụ sở tại: Số 29 Trần Nhân Tông, phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, Thành phố Hà Nội. Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu có vốn điều lệ 100 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông bao gồm: Ông Vũ Minh Châu góp 90,17 tỷ đồng (90,17%), và ông Vũ Phương Nam góp 9,83 tỷ đồng. Tại thời điểm cuối năm 2023, vốn điều lệ của doanh nghiệp vẫn xấp xỉ 100 tỷ đồng, người đại diện pháp luật là bà Phạm Lan Anh.

Được biết, kể từ năm 2021, khi giá vàng thế giới liên tục tăng cao, giá vàng miếng trong nước tăng và chênh lệch ở mức cao so với giá vàng quốc tế. Mức chênh lệch khoảng trên dưới 3 triệu đồng/lượng giai đoạn 2014-2021 và từ cuối năm 2021 có thời điểm chênh lệch lên tới 18 triệu. Thế nhưng, thị trường vàng tại Việt Nam vẫn luôn sôi động, ngay cả vào những giai đoạn khi giá vàng liên tục tăng và “lập đỉnh” mới, người dân vẫn nườm nượp kéo tới Bảo Tín Minh Châu xếp hàng để mua vàng.

Mặt khác, ghi nhận của PV cho thấy, thường ngày tại các cửa hàng vàng của Bảo Tín Minh Châu thường xuyên đông đúc, khách hàng xếp hàng từ khu vực mua vàng ra đến tận cửa. Thậm chí có những ngày, cửa hàng vàng này còn phải xếp cả ghế ra tận vỉa hè để cho khách đợi mua vàng.

Việc mua vào và bán vàng ra tại nhiều thời điểm thường sẽ chênh khoảng 4 triệu đồng một lượng và khách hàng có thể thanh toán bằng chuyển khoản hoặc bằng tiền mặt. Theo thông tin từ một số khách hàng đã đến giao dịch tại Bảo Tín Minh Châu cho biết, đã nhiều lần thanh toán bằng tiền mặt với giá trị lớn để mua vàng và chỉ nhận về được một giấy Đảm bảo vàng.

Cũng tại thời điểm này, báo Nhà báo & Công luận còn nhận được ghi âm về một cuộc nói chuyện đánh giá về việc khách hàng ồ ạt kéo tới mua vàng khi giá vàng liên tục tăng cao. Nhiều bạn đọc khi nghe thấy giọng người đàn ông trong ghi âm đã nhận ra "đó là ai".

Mặc dù hằng ngày luôn có một lượng khách “khổng lồ” đến giao dịch, có những hoá đơn mua trị giá hằng tỷ đồng, nhưng Bảo Tín Minh Châu lại chỉ báo lãi khá thấp, đóng thuế ở mức “có như không”.

Được biết, mặc dù là một tên tuổi có tiếng trong giới buôn vàng nhưng nhìn chung quy mô của Bảo Tín Minh Châu tương đối nhỏ. Vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp này chỉ dao động quanh 100 tỷ đồng, tương đương vốn điều lệ. Tổng tài sản tại thời điểm cao nhất trong giai đoạn 2019-2023 cũng chưa đến 160 tỷ đồng và đang có xu hướng thu hẹp trong 2 năm 2022-2023.

Được biết, doanh thu của Bảo Tín Minh Châu khá lớn so với quy mô và liên tục tăng mạnh trong những năm qua. Năm 2023, doanh nghiệp này ghi nhận doanh thu thuần lên đến hơn 1.400 tỷ đồng, tăng 31% so với cùng kỳ 2022 và là mức cao nhất trong vòng 5 năm. Con số này gấp gần 3 lần doanh thu hồi năm 2019.

Đáng chú ý, lợi nhuận của Bảo Tín Minh Châu lại rất mỏng, chỉ vài tỷ đồng mỗi năm. Năm 2023, doanh nghiệp lãi lớn nhất trong 5 năm nhưng con số lợi nhuận sau thuế cũng chỉ 4,5 tỷ đồng. Biên lãi ròng ở mức 0,3% tức là 1000 đồng doanh thu chỉ đổi lại được 3 đồng lãi. Tính chung giai đoạn 2019-2023, doanh nghiệp lãi ròng tổng cộng khoảng… 15 tỷ đồng.

Lãi mỏng thuế đóng cũng “bèo”. Trong 5 năm qua, Bảo Tín Minh Châu chỉ đóng thuế thu nhập doanh nghiệp từ vài trăm triệu đến hơn 1 tỷ mỗi năm. Tổng số thuế thu nhập doanh nghiệp mà “đại gia” buôn vàng đóng giai đoạn 2019-2023 chỉ 2,2 tỷ đồng trong khi tổng doanh thu kê khai là gần 4.500 tỷ đồng.

Với các thông tin tài chính mà Báo Nhà báo & Công luận thu thập được, nhiều ý kiến cho rằng việc Bảo Tín Minh Châu nằm trong số những doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam về kinh doanh vàng, nhưng hiệu quả kinh doanh lại thấy có nhiều vấn đề cần rà soát kỹ lưỡng trong quá trình thanh tra.

Ánh Dương