Tác động môi trường từ khai thác và vận chuyển đất, đá làm vật liệu thi công đường cao tốc Tiên Yên - Móng Cái

Từ một số điểm mỏ trên địa bàn xã Quảng Nghĩa (TP. Móng Cái), các đoàn xe tải cỡ lớn vận chuyển đất, đá làm vật liệu san lấp đường cao tốc Tiên Yên - Móng Cái; tình trạng những đoàn xe này lưu thông nhiều ngày, đêm đã khiến cho môi trường trong quá trình vận chuyển bị ô nhiễm, tác động môi trường tại các khu vực khai thác vẫn chưa có những đánh giá cụ thể.

Ô nhiễm môi trường trên đường vận chuyển.

Từ nhiều tháng nay, mỗi ngày quốc lộ 18 phải “oằn” mình “cõng” nhiều đoàn xe tải có dấu hiệu quá khổ, quá tải; đa số những xe này có thùng cao bằng nóc xe, vận chuyển đất, đá từ “mỏ 9, 10” ở xã Quảng Nghĩa về dự án trọng điểm của Thành phố Móng Cái và tỉnh Quảng Ninh, nổi bật là dự án tuyến đường cao tốc Tiên Yên - Móng Cái. Sau nhiều tháng bị các đoàn xe tải chở đất hoành hành, nhiều đoạn quốc lộ 18 đã có dấu hiệu xuống cấp, đất đá vương vãi xuống mặt đường tạo nên bụi mù mịt vào những ngày nắng, hanh khô và bùn bẩn vào thời điểm mưa gió.

Nhiều người dân địa phương phàn nàn về việc các đoàn xe hoạt động rầm rộ vào thời điểm cuối ngày và đêm tối, đây là thời điểm thường thiếu ánh sáng khiến cho nguy cơ tai nạn giao thông luôn tiềm ẩn. Theo ghi nhận của phóng viên, một số xe tải vận chuyển đất, đá từ các mỏ đến dự án có gắn logo Trí Đức, Quảng An, Thành Đạt, Hoàng Minh, Quang Thảo, Thái Bình Minh, Việt Đức Anh…

Tác động môi trường từ khai thác và vận chuyển đất, đá làm vật liệu thi công đường cao tốc Tiên Yên - Móng Cái

Ông Vũ Văn Sơn - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quảng Nghĩa trong buổi làm việc với phóng viên Tạp chí Công nghiệp môi trường.

Để làm rõ những thông tin do người dân phản ánh, phóng viên đã liên hệ với lãnh đạo UBND xã Quảng Nghĩa và các đơn vị liên quan; trao đổi với phóng viên, ông Vũ Văn Sơn - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Quảng Nghĩa khẳng định “mỏ 9, 10” trên địa bàn xã đang được khai thác để phục vụ cho việc đắp, thi công đường cao tốc Vân Đồn - Móng Cái…lãnh đạo UBND xã có nắm được việc “mỏ 9, 10” bị khai thác khi chưa được cấp phép và có báo cáo lên cấp trên để xin ý kiến…và đến nay, phóng viên vẫn chưa thấy có những hành động cụ thể để ngăn chặn tình trạng các xe vận chuyển đất, đá làm ô nhiễm môi trường.

Đánh giá tác động môi trường từ khai thác khoáng sản trái phép.

Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển hạ tầng Vân Đồn (Mã số doanh nghiệp: 5701948602) là tổ chức được lựa chọn để cấp giấy phép “thăm dò khoáng sản” tại 05 khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp phục vụ xây dựng công trình đường cao tốc Tiên Yên - Móng Cái (theo văn bản xác nhận kết quả lựa chọn số 5518/UBND-CN ngày 17/8/2021) và cũng là chủ đầu tư Dự án khai thác khoáng sản đất đá làm vật liệu san lấp tại khu vực Móng Cái 9 và Móng Cái 10.

Theo quy định, trong quá trình thăm dò khoáng sản phải có đánh giá tác động của công tác thăm dò đến môi trường, chắc chắn rằng đơn vị được lựa chọn để cấp giấy phép “thăm dò khoáng sản” tại khu vực Móng Cái 9 và Móng Cái 10 đã phải thực hiện nhiệm vụ này; tuy nhiên, đánh giá tác động của công tác thăm dò đến môi trường sẽ khác hẳn với đánh giá tác động của quá trình khai thác khoáng sản đến môi trường. Đến nay, tình trạng khai thác đất, đá tại “mỏ 9, 10” làm vật liệu san lấp phục vụ thi công đường cao tốc Tiên Yên - Móng Cái đã được các tổ chức thực hiện, mặc dù các mỏ này đang trong giai đoạn thăm dò khoáng sản (chưa được cấp phép khai thác).

Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển hạ tầng Vân Đồn là chủ đầu tư Dự án khai thác khoáng sản đất đá làm vật liệu san lấp tại khu vực Móng Cái 9 và Móng Cái 10 có trách nhiệm như thế nào trong việc để các khu vực được Nhà nước giao bị khai thác khoáng sản khi chưa được cấp phép? Từ đây, tác động từ khai thác khoáng sản đến môi trường được đánh giá như thế nào và đơn vị nào giám sát những tác động này? Ai và cơ quan nào chịu trách nhiệm nếu có những hậu quả về môi trường từ quá trình khai thác khoáng sản tại “mỏ 9, 10”?

Mặc dù chính quyền địa phương đã rất nỗ lực trong việc phối hợp, giám sát các tổ chức đang khai thác đất, đá tại “mỏ 9, 10” trong việc bảo vệ môi trường trên cung đường vận chuyển nhưng vì tính chất trọng điểm của công trình đường cao tốc Vân Đồn - Móng Cái mà chính quyền địa phương cũng đành bất lực với những hành vi khai thác tài nguyên trái phép.

“Coi môi trường là điều kiện, nền tảng, yếu tố tiên quyết cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững, không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế” là một chủ trương lớn được Đảng và Nhà nước quyết tâm thực hiện; vẫn biết rằng việc khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp phục vụ xây dựng công trình đường cao tốc Tiên Yên - Móng Cái là chủ trương đúng đắn của UBND tỉnh Quảng Ninh nhưng với cách làm “dục tốc Để đạt” của các tổ chức thi công con đường này đã làm cho tính “thượng tôn pháp luật” phần nào bị ảnh hưởng và tác động như thế nào đến môi trường thì chưa có tổ chức nào định lượng được.

Từ bài viết chúng tôi kiến nghị: 1) UBND xã Quảng Nghĩa; 2) UBND thành phố Móng Cái; và 3) Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh nhanh chóng vào cuộc, ngăn chặn kịp thời những tác động xấu đến môi trường và để giảm bớt các vụ việc như nói ở trên, thiết nghĩ cần phải tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong việc cấp phép thăm dò khoáng sản và phát huy hơn nữa vai trò của chính quyền cơ sở trong việc phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi khai thác tài nguyên trái phép.

Một số hình ảnh về quá trình khai thác tài nguyên được phóng viên ghi nhận: