Việt Nam vẫn ghi nhận hơn 10.000 ca trẻ sơ sinh tử vong mỗi năm

Bà Đỗ Hồng Phương, đại diện UNICEF tại Việt Nam đánh giá, trong 5 năm qua, Việt Nam đã có nhiều tiến bộ đáng ghi nhận trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, tỷ lệ tử vong bà mẹ giảm 4 lần, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi tử vong giảm một nửa so với giai đoạn trước đây. Các hoạt động trong Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi góp phần quan trọng giúp hàng ngàn bà mẹ, trẻ em được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng, sinh nở an toàn.

Tuy nhiên, mỗi năm Việt Nam vẫn ghi nhận khoảng 600 ca tử vong mẹ và hơn 10.000 ca tử vong trẻ sơ sinh. Đáng chú ý, tỷ lệ trẻ tử vong dưới 5 tuổi trong các nhóm dân tộc thiểu số cao gấp 3,5 lần so với nhóm dân tộc Kinh. Điều này cho thấy vẫn còn nhiều phụ nữ mang thai và trẻ em ở vùng sâu vùng xa chưa được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng từ khám thai, dinh dưỡng đến hỗ trợ sinh nở an toàn. Ngoài ra, những hạn chế về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế cùng hệ thống giám sát và báo cáo chưa đồng bộ đang ảnh hưởng đến việc thực hiện, đánh giá chương trình một cách toàn diện.

Triển khai từ năm 2021, hoạt động chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ - trẻ em nhằm giảm tử vong bà mẹ, trẻ em, nâng cao tầm vóc, thể lực đồng bào dân tộc thiểu số do Cục Bà mẹ và Trẻ em thực hiện có mục tiêu tăng cường phổ biến kiến thức và thực hành trong chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng cho bà mẹ, trẻ em. Bên cạnh đó, hoạt động còn hỗ trợ tăng cường việc khám thai định kỳ và hỗ trợ y tế cho phụ nữ trước, trong và sau khi sinh con; hỗ trợ khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em dưới 24 tháng tuổi, tăng cường dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời và trẻ em suy dinh dưỡng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.

Sau 5 năm thực hiện, đến nay, có 687 xã triển khai hoạt động “Chăm sóc dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời cho bà mẹ - trẻ nhỏ”, đạt 88% so với kế hoạch đề ra. Song song đó, có 303.130 phụ nữ mang thai được bổ sung viên sắt folic; 39.312 trẻ suy dinh dưỡng từ 6-23 tháng được nhận gói đa vi chất; 21.347 trẻ suy dinh dưỡng cấp tính được phát hiện và điều trị.

Ở nhóm hoạt động “Chăm sóc sức khỏe, giảm tử vong bà mẹ, trẻ em” đã có 1363.432 bà mẹ và trẻ sơ sinh được cán bộ y tế chăm sóc sau sinh tại nhà (3 lần trong vòng 42 ngày sau đẻ); 13.161 phụ nữ đẻ tại nhà được sử dụng gói đỡ đẻ sạch; 2.942 nhân viên y tế và cô đỡ thôn bản được hỗ trợ kinh phí khi thực hiện đỡ đẻ tại nhà; 9.023 nhân viên y tế và cô đỡ thôn bản được hỗ trợ kinh phí khi thực hiện chăm sóc bà mẹ và trẻ sơ sinh trong 42 ngày sau sinh tại nhà.

Theo kế hoạch, giai đoạn 2026-2035, Dự án sẽ được đưa vào Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển. Mục tiêu đến năm 2035 có khoảng 80% phụ nữ mang thai được khám thai kết hợp xét nghiệm HIV, viêm gan B; trên 90% bà mẹ được chăm sóc sau sinh tại nhà. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi trẻ em dưới 5 tuổi giảm xuống dưới 15% vào năm 2030 và đạt dưới 13% năm 2035. Tỷ lệ xã, phường, đặc khu triển khai mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đạt 90% vào 2035.

Các bên liên quan tiếp tục duy trì và mở rộng mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời (xây dựng hướng dẫn mô hình theo vùng miền, dân tộc); cung cấp vi chất dinh dưỡng cho phụ nữ có thai; thực hiện các gói dịch vụ cơ bản về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em (trước, trong, sau khi sinh); khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em dưới 24 tháng tuổi (thực hiện trong kế hoạch khám sức khỏe định kỳ toàn dân).

Dự án cung cấp vật tư, trang thiết bị cho Trạm y tế xã, nhân viên y tế thôn/bản, cô đỡ thôn/bản để thực hiện các gói dịch vụ cơ bản về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em; hỗ trợ kỹ thuật cho địa phương thực hiện các gói dịch vụ cơ bản về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em./.

Đinh Hằng